Tijana Palkovljević Bugarski
GALERIJA MATICE SRPSKE
Povodom velikog jubileja – 175 godina od osnivanja – izdata je nova monografija Galerije Matice srpske. Knjiga donosi istorijat ustanove i ukazuje na njenu ulogu u izgradnji nacionalnog identiteta kroz prikupljanje, izlaganje i predstavljanje dela likovne umetnosti uz priču o ljudima, događajima i trenucima koji su neosporno odredili taj identitet. U monografiji, koja predstavlja iscrpnu i temeljnu obradu jedne od važnih tema za kulturnu istoriju srpskog naroda, sabrano je autorkino višegodišnje istraživačko iskustvo. Luksuzno publikovana, monografija donosi veliki broj dokumentarnih fotografija i reprodukcija umetničkih dela, koje uz naučni tekst ilustruju delovanje Galerije Matice srpske u njenoj dugoj istoriji. Poseban fokus dat je na delatnost ustanove u proteklih 25 godina kada je Galerija Matice srpske, poštujući tradiciju, uskladila način rada sa savremenim muzeološkim tokovima i razgranala svoje konzervatorske, edukativne i izložbene aktivnosti. Na preko 500 strana, kroz pet glavnih poglavlja (Panteon znamenitih Srba, Košnica, Elitistička galerija slika, Ponos nacije, U zbiru) monografija govori kako je Galerija Matice srpske postala jedno od istraživačkih mesta kritičkog kreiranja i sagledavanja srpskog, kulturnog i nacionalnog identiteta. Knjigu prati publikacija „Prilozi monografiji Ponos nacije. 175 godina Galerije Matice srpske“ koja potkrepljuje sve teze i zaključke koji su izneti u monografiji. Nastavljajući se na prethodnike, dopunjeni su popisi časnika Matice srpske, upravnika Galerije Matice srpske, prijatelja, izložbene i izdavačke delatnosti, edukativnih programa, zaposlenih i odlikovanja. „Ponos nacije“, kao i „Prilozi monografiji“, svojim detaljnim popisom i tekstom od osnivanja Galerije Matice srpske do danas čini nezaobilaznu literaturu proučavaocima istorije ove ustanove, kao i istraživačima u oblasti muzeologije.
Publikacija koja kroz raspravni tekst i odabir ilustracija govori o razlozima osnivanja, fazama razvoja i ostvarenim dometima pruža jasnu sliku o mestu i ulozi određenog muzeja u širem društvenom i istorijskom kontekstu. Takve publikacije temeljne su za kompletiranje slike o društvenoj istoriji i doprinose razumevanju nacionalnog identiteta, ističe dr Tijana Palkovljević. Takođe, smatra da je važnost ovakvih publikacija prevashodno u tome što se njima učvršćuje mesto i uloga muzeja u savremenom društvu.
Upravnica Galerije Matice srpske pokušala je da mi približi istraživački rad u toku izrade monografije i predoči odgovornost osobe koja se nalazi na čelu jedne muzejske ustanove. Istraživački rad bio je deo svakodnevice, a njena potpuna predanost oslikavala je njenu želju da u potpunosti razume istoriju Galerije, kako bi što bolje delovala u sadašnjosti i trasirala buduće smerove delovanja. Desert godina posvećenog rada zahtevalo je detaljno i višeslojno sagledavanje istorijata ustanove, njenih modela prilikom donošenja odluka i planova izložbene i izdavačke delatnosti. Takođe poseban deo rada ticao se izbora reprodukcija koje na najbolji način ilustruju delatnost ustanove i faze njenog razvoja.
A o tome kako joj se čini ovogodišnja konkurencija za ICOM Srbija nagradu, rekla je:
,,Konkurencija je izuzetno velika jer je broj prijava veći nego ikada do sada. To pokazuje da je novi model izbora u kome Komisija sačinjava predlog a članovi ICOMa svojim glasovima biraju najbolje kandidate nailazi na odobravanje muzejskih stručnjaka. Ovogodišnji kandidati su raznovrsni, brojni i veoma diverzifikovani što ukazuje na bogatstvo muzejske delatnosti u Srbiji. Konkurencija je ove godine izuzetno jaka tako da su svi nominovani projekti na izvestan način pobednici jer spadaju u top pet najboljeg i najkvalutetnijeg u okviru muzejske delatnosti u Srbiji.”
Tekst: Sara Maričić